Autor: FWG
Jak prowadzić mądrą pomoc pomiędzy biednymi a bogatymi krajami? Czy i jak wspierać biedne kraje w budowaniu ich dobrobytu? O pomocy, tej skutecznej i nieskutecznej, mówił w podcaście Fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju “Wolna Rozmowa” Adrian Łazarski, specjalista ds. biblioteki i projektów w FWG.
Temat ubóstwa i nierówności pomiędzy krajami Zachodu, Europy, Ameryki a krajami “Trzeciego Świata” czy też “Globalnego Południa” wzbudza wiele emocji. Spotykamy się z reklamami organizacji charytatywnych, które zachęcają nas do wpłacenia drobnej kwoty, pokazując wzbudzające litość zdjęcia. Tymczasem, choć pokazywanie cierpienia działa na wyobraźnię odbiorców, to lektura książki „Rozum i godność człowieka” Toma G. Palmera i Matta Warnera pokazuje, że taka pomoc nie zawsze jest efektywna.
– Jako Polacy, Europejczycy czy też Amerykanie mamy przypadłość do wchodzenia w kompleksy. Budujemy studnie, domy na nasz wzór, myśląc, że to pomoże. Ale autorzy książki “Rozwój i godność człowieka” pokazują, że to niekoniecznie jest skuteczne – komentował w podcaście Mateusz Michnik z Fundacji FOR. – To przenoszenie rzeczy z naszego świata do innego świata – dodał.
Wtórowała mu Martyna Łukasiak-Łazarska z FOR, zdaniem której z pomocy biedniejszym krajom niektórzy zrobili biznes. – Organizacje angażują wolontariuszy do pomocy, która może nie jest skuteczna, ale pozwala im się poczuć lepiej ze sobą. To jest przykład “fejkowych wolontariatów”, w ramach których ludzie z zachodnich krajów jadą do Afryki budować studnie i szkoły w miejscach, gdzie nie jest to potrzebne. Największą korzyść z tego osiągają organizatorzy takich wyjazdów.
Jak zdradził Adrian Łazarski z FWG, redaktor polskiego wydania książki Palmera i Warnera, przez 30 lat powstało około 70 000 nowych organizacji międzynarodowych, w tym wiele organizacji charytatywnych. – Koncepcja, że pomoc tym biednym krajom może przyjść z zewnątrz się umacnia – komentował. Jego zdaniem, współczesna pomoc zagraniczna jest nieefektywna. – Przede wszystkim transfery pieniężne są pożerane przez korupcję. Czasem nawet do 100% środków potrafi nie trafić do miejsca docelowego. W związku z tym, te “darmowe” pieniądze nie wspierają najlepszych inwestycji na zasadach rynkowych.
Specjalista ds. biblioteki w FWG poruszył także aspekt polityczny zagranicznej pomocy. – Zewnętrzne transfery osłabiają odpowiedzialność rządu przed obywatelami, ponieważ rządzący urzędnicy, zamiast realizować wolę ludzi, którzy ich wybrali, skupiają się na spełnianiu wymogów swoich zachodnich mocodawców.
– Kolejna sprawa, że ta pomoc zagraniczna zwiększa ryzyko przemocy i jest badanie, według którego w roku następującym po zwiększeniu pomocy zagranicznej dla danego kraju następuje wzrost liczby zabójstw i represji – dodawał Łazarski. – Lokalni watażkowie potrafią nawet rozgrabić i sprzedać pomoc żywnościową, żeby wzmocnić swoje wojska – mówił w podcaście.
Łazarski zwrócił uwagę na problem nieuwzględniania wiedzy lokalnej w programach pomocowych i edukacyjnych. – Przykładowo w Ugandzie ekonomiści przekonywali mieszkańców pewnej małej wioski, żeby przejść z uprawy bananów na uprawę kukurydzy w celu zwiększenia plonów. Plony były zbyt obfite i to do tego stopnia, że nie można było sprzedać nadwyżek. Nie można było nic z tym zrobić. Po prostu kukurydza leżała wszędzie, gniła i przyciągała szczury.
Przytoczył także przykład z Nepalu: – Wprowadzono tam program mający zwiększyć niezależność ekonomiczną kobiet. Zachodni ekonomiści wpadli na pomysł, że fajnie by było, jakby mnóstwo kobiet nauczyło się szyć, bo to jest coś taniego i coś co każda kobieta może zrobić w domu. Efekt był taki, że jeżeli tam był jakikolwiek rynek dla szycia, to całkowicie upadł popyt na usługi krawieckie. Tego typu porażki tak naprawdę rzadko wychodzą na jaw, ponieważ eksperci często patrzą tylko na to, ile kobiet nauczyło się szycia, ale już nie mają informacji, ile kobiet rzeczywiście uniezależniło się ekonomicznie.
Cały odcinek podcastu “Wolna Rozmowa” jest do odsłuchania na YouTube oraz Spotify.
Fundacja Wolności Gospodarczej jest partnerem polskiego wydania książki Toma G. Palmera oraz Matta Warnera „Rozwój i Godność Człowieka: Czyli Jak Walczyć z Ubóstwem” (z ang. „Development with Dignity. Self-determination, Localization, and the End to Poverty”).
Wydanie polskiej wersji ebooka „Rozwój i godność człowieka: czyli jak walczyć z ubóstwem” było możliwe dzięki wsparciu Atlas Network.
Dziękujemy za wsparcie w wydaniu książki wydawnictwu Freedom Publishing.
Zamiast stymulować gospodarkę pieniędzmi z budżetu, usuńmy bariery [Okiem...