Negocjacje polityków, autoryzacja Polaków
Po długich negocjacjach z Unią Europejską, 16 kwietnia 2003 roku w Atenach, w imieniu Polski pod traktatem akcesyjnym podpisali się premier Leszek Miller, minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oraz, jako trzecia, ówczesna minister ds. europejskich Danuta Hübner. Tym samym rządzący potwierdzili swoje aspiracje dołączenia do wspólnoty europejskiej, a druga strona była gotowa na ich przyjęcie. Po stronie Polski pozostała już tylko ratyfikacja tego traktatu, by nareszcie oficjalnie stać się krajem członkowskim, choć wcale nie wymagało to zgody narodu.
Jak wspomina Leszek Miller, w 2003 roku akt ratyfikacyjny, głosami Sojuszu Lewicy Demokratycznej, Unii Pracy oraz Platformy Obywatelskiej, można było przeprowadzić bez żadnego problemu i zdecydowaną większością głosów parlamentu. – Mogliśmy stać się członkami UE bez niepewności, łatwo i przyjemnie. Jednak pomyśleliśmy, że dzisiaj jest taka większość parlamentarna, ale co się stanie, gdy przyjdzie inna? Jak dodaje ówczesny premier, politycy odpowiedzialni za akces do UE mieli więc przeczucie, żeby oddać decyzję w ręce Polek i Polaków. – W końcu referendum w kategoriach instrumentów ratyfikacyjnych stoi najwyżej – zauważył podczas wystąpienia z okazji 20. rocznicy referendum.
Warunkiem uznania referendum za ważne było wzięcie w nim udziału przez ponad połowę wszystkich osób uprawnionych do głosowania i to właśnie tego dotyczyły największe obawy polskich polityków. Były bowiem takie kraje, jak Norwegia, która do Unii próbowała przystąpić dwukrotnie, lecz za każdym razem nie osiągnęła wymaganej frekwencji w referendum.
Referendum akcesyjne do Unii Europejskiej zostało przeprowadzone 7 i 8 czerwca 2003 roku. Polacy mieli w nim odpowiedzieć na jedno pytanie: „Czy wyraża Pani / Pan zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”. Ostatecznie udział wzięło ponad 58% uprawnionych Polaków, z czego ponad 77% opowiedziało się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Było to ogromne zwycięstwo zwolenników integracji z Europą i silny sygnał dla polityków oraz społeczeństwa, że Polska jest gotowa do pełnego włączenia się w europejskie struktury. 23 lipca 2003 roku traktat akcesyjny został ratyfikowany.
Dzięki pozytywnemu rozstrzygnięciu Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku. Jako kraj członkowski, zaczęła korzystać z nowych możliwości – zaczęły napływać do Polski inwestycje zagraniczne, otworzyły się nowe rynki zbytu dla polskiej produkcji, a polscy obywatele zyskali prawo do swobodnego przemieszczania się po całej Unii. Jednocześnie Polska zyskała na znaczeniu w Europie i na świecie. Staliśmy się również istotnym graczem na arenie międzynarodowej.
Jednak pomimo upływu lat i pozytywnej oceny uczestnictwa w UE przez Polaków (według badania przeprowadzonego w 2022 r. przez Polski Instytut Ekonomiczny aż 92 proc. obywateli Polski uważa się za zwolenników Unii Europejskiej) wciąż nie wypełniliśmy postanowień traktatowych potwierdzonych przez społeczeństwo 20 lat temu.
Niedokończona integracja
Już przed przeprowadzeniem referendum akcesyjnego, jednym z wiodących dylematów, które wtedy Polacy dostrzegali, był ten dotyczący waluty euro. Wiele osób oczekiwało wyjaśnienia, czy przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, które słusznie wiązały one z obowiązkiem przyjęcia euro, nie spowoduje strat i z czego wynikają w tym zakresie korzyści dla Polski.
Unia walutowa jest jednym z głównych filarów integracji w ramach Unii Europejskiej. Euro, jako wspólna waluta, odgrywa kluczową rolę w tym procesie. Obecnie 20 państw członkowskich Unii Europejskiej przyjęło euro jako swoją oficjalną walutę – ostatnia dokonała tego Chorwacja, bo z początkiem tego roku.
Cały artykuł jest dostępny na stronie naszej kampanii KursNaEuro.pl.
